Kafei̇n Sağlığımızı Nasıl Etki̇ler?

Kafein duyarlılığı, kafeinin vücudumuz üzerinde ne kadar etkisi olduğunu ifade eder. Olağandışı kafein duyarlılığı olan kişiler, az miktarda kafein içeren gıdaları bile yedikten sonra anksiyete, titreme, baş ağrısı, çarpıntı ve uykusuzluk gibi önemli semptomlar yaşayabilir. Bu kişiler genellikle kafeinden tamamen kaçınmaya çalışmalıdır.

Kafein hızla bağırsaklardan kan dolaşımına emilir ve kan-beyin bariyerinden beyne kolayca geçer. Ayrıca hamile kadınlarda da plasentayı serbestçe geçer.

Beyindeki kafein, adenosin reseptörlerine bağlanır, böylece adenosinin bunlara yapışmasını önler. Adenosin beyne uyku zamanı geldiğini bildirdiği için adenosin reseptörlerini bloke etmek uyanıklık yaratma etkisine sahiptir. 

Kafein, teofilin, paraksantin ve teobromin için CYP1A2 adı verilen bir enzim ile karaciğerde metabolize edilir ve daha sonra böbrekler tarafından idrara atılır. 

Kafeinin ömrü tipik olarak 4-6 saattir, bu da bizi ne kadar etkilediğidir. 

Kafeine duyarlılık büyük ölçüde CYP1A2 enziminin karaciğerdeki aktivitesi ile belirlenir. CYP1A2 ne kadar aktif olursa, kafeine o kadar duyarlı değiliz demektir. Birkaç faktör CYP1A2 aktivitesini etkiler:

• Yaş: CYP1A2 aktivitesi yaşla birlikte azalma eğilimindedir, bu nedenle yaşlı insanlar kafeine daha duyarlı olma eğilimindedir
• Cinsiyet: Kadınlar erkeklerden daha düşük CYP1A2 aktivitesine sahip olma eğilimindedir. 
• Oral Kontraseptif Kullanımı ve Gebelik: Östrojenler CYP1A2 aktivitesini inhibe eder ve kafein duyarlılığı artar
• Genetikj: CYP1A2 aktivitesini etkileyen çeşitli gen varyantları tanımlanmıştır. 

Genetik testler, genetik yapımızla ilgili üç genel kafein duyarlılığı kategorisini ortaya çıkarmıştır:

• Kafeine karşı aşırı duyarlılık : Bu bireyler çok düşük CYP1A2 aktivitesine sahiptir. Az miktarda kafeine bile güçlü bir yanıt verecekler ve genellikle titreme ve uykusuzluk yaşayacaklar.
• Kafeine Normal Duyarlılık : Bu, bireylerin büyük çoğunluğudur. Olumsuz yan etkileri olmadan günde 400 mg’a kadar kafein tüketebilirler.
• Kafeine Düşük Hassasiyet : Bu insanlar çok yüksek CYP1A2 aktivitesine sahiptir ve genellikle kafein tüketmekten hiçbir etki yaşamazlar. Sigara içenler sıklıkla artmış CYP1A2 aktivitesine sahiptir. 

Genetik testler kafein duyarlılığı seviyenizi kategorize edebilse de, resmi testlere sahip olmak, kafeine karşı çok hassas olup olmadığınızı bilmeniz için gereklidir.

Hamilelik, kafeine duyarlılığı güvenilir bir şekilde artırır. Hamile kadınlarda kafeinin yarılanma ömrü genellikle hamile olmayan kadınlara göre dört kat daha uzundur – genellikle 16 saate kadar. Ayrıca, kafein fetusun kan dolaşımına kolayca girer – ve fetüsün çok az CYP1A2 aktivitesi vardır. 

Annenin kafein alımından kaynaklanan fetus üzerinde ciddi olumsuz etkiler belgelenmese de, bu konu kapsamlı bir şekilde incelenmemiştir. Genel olarak, hamile kadınlar kafeini sınırlamaya veya kafeinden kaçınmaya çalışmalıdır.