Berrin ÖZ
İşlevsiz Bir Ailede Büyüdüyseniz Ne Yapmalısınız? Hiçbir aile mükemmel değildir. Tüm aileler belli bir düzeyde işlev bozukluğu yaşamaktadır. Ancak bazıları bunu iyi yönetmeyi bilir.
Bir ailenin işlev bozukluğunu belirlemek için dinamiklerini incelemek önemlidir.
Şiddetli kardeş rekabeti, ebeveyn ve / veya çocuk çatışması gibi bir iç çatışma var mı? Aile içi şiddet, akıl hastalığı veya cinsel istismar var mı? Uyuşturucu ve / veya alkol bağımlılığı, işsizlik, kumar ve evlilik dışı ilişkiler gibi çatışma dışsal nedenlerden mi?
İster içsel ister dışsal nedenlerden olsun, bu çatışmaların tümü aile birimini önemli ölçüde etkiler ve aile üyeleri için yaşam boyu önemli bir işlev bozukluğuna neden olur.
İşlevsiz Bir Ailenin Özellikleri
Yukarıda, işlevsiz ailelerde oynadığı bazı rolleri ele aldık. Şimdi, işlevsiz bir ailenin özelliklerine bir göz atalım.
1. Kötüye kullanım
Cinsel saldırı, fiziksel dayak veya sözlü şiddet, aktif istismar türleridir. Bunlar son derece ciddidir.
Bu aileler bu tarz şiddetlerin, “normal” gibi görünmesini sağlayan bir döngüye yakalanırlar. Bu ortamlarda büyüyen çocukların yetişkinlerine yönelik küfürlü davranışları olma olasılığı çok yüksektir.
2. Duygusal istismar
Bu tür kötüye kullanım çok zararlıdır.
Örneğin, çocuğunu görmezden gelen, onu tutmayan bir anne; yavrularına kesinlikle ilgi göstermeyen veya çocuk istediklerini yapmadığında sevgiyi kesen bir ebeveyn…
İhmal çocuğu, her zaman dikkat çekmek için yalvarır, her zaman onay almanın yollarını arar. Duygusal istismarın bazı şiddetli biçimleri arasında sürekli eleştiri, şekillendirme, suçluluk, zorbalık, tehditler ve davranışları kontrol etme sayılabilir.
Böyle ortamlarda büyüyen çocuklar, erkek kadın farketmeksizin ilgi görmeyi bekler. Eğer göremezse, çok depresyona girer ve onunla ilgili bir sorun olduğunu düşünür.
Yeterince iyi olmadığı için sürekli kendine kızarlar. Yetişkin olduğunda, farkında olmadan, aile üyelerinden hiç almadığı yabancıların onayını ve ilgisini almak için sürekli bir arayış içerisine girerler.
3. Koşullu sevgi
Sevginin şartlı olduğu ailelerde, her zaman aşırı bir hayal kırıklığı vardır.
Bu ailenin bir üyesi sürekli olarak mükemmel olmaya çalışıyor. Onlardan beklenenleri yapmazlarsa “sevginin” geri çekileceğini biliyorlar. Bu üyeler ip üstünde yürüyor gibi hissederler. Bir kaymayla her şey bitecekmiş gibi…
Bu ailelerde güvenlik yoktur. Çocuklar genellikle umutsuzca istedikleri ve ihtiyaç duydukları sevgiyi elde etmek için ne gerekiyorsa yaparlar.
4. Sınır yok
Bu tür bir ailenin tipik profili, kontrol eden, gizliliğinizi istila eden ve düşüncelerinizi veya arzularınızı dikkate almayan bir ebeveyndir. Size gelen mektıpları veya mesajları okurlar. Kendinizi ifade etmenize engel olurlar.
Sınırlar olmadan aile rolleri bulanıktır.
Sınırsız yaşamak, bir blendere beş farklı türde yiyecek atmak gibidir. Bir kez karıştırıldıktan sonra, herhangi bir malzemeyi ayırmak imkansızdır.
Sınırlar olmayan bir evde, kendi alanınız ve kimliğiniz yoktur. Bireysel haklara ve mahremiyete karşı genel bir saygı eksikliği vardır.
5. Samimiyet Yok
Bu evde, aile üyeleri arasında yakınlık yoktur. Sevgi belirtileri yoktur.
Bu evdeki çocuklar hiçbir şekilde desteklenmez. Bu tür bir ailede büyümüş yetişkinin, kendini sevmeyen birileriyle birlikte olma isteği olabilir.
6. Üçüncü Kişiler
Bu tür bir işlev bozukluğunda aile üyeleri birbirlerine güvenemezler.
Diyelim ki kadın kocasına kızıyor. Kadın eşiyle durum hakkında konuşmak yerine arkadaşını arar ve ona eşiyle ilgili şikayet etmeye başlar, “Ne yaptığına inanabiliyor musun? Ona dayanamıyorum bile.’”
Şikayetleri dinleyen arkadaşın, her iki ebeveyn arasında nasıl sıkıştığını hissettiğini düşünün.
Kocasıyla iletişim kurup sorunu çözmek yerine, arkadaşlarına şikayet eden bir eş ilişkisinde, üçüncü bir kişi her zaman içeri girecek ve doğrudan iletişimin yerini alacaktır.
7. Bağımlılık
Uyuşturucu, alkol, kumar vb. bağımlı bir veya daha fazla üyesi olan herhangi bir aile, ciddi şekilde sağlıksızdır. Her türlü bağımlılık durumunda, iyi ve sorumlu bir ebeveyn olunamaz. Fiziksel olarak mevcut olabilirler, ancak duygusal olarak yokturlar.
Bağımlılar tahmin edilemez. Bu ailenin üyeleri, her zaman bir sonraki adımda ne olacağına dair ipuçları aramaya çalışır.
Bağımlılığı olan ailelerde çok fazla bağırmak, şiddet veya tersine, hiç karışmama ve iletişimsizlik meydana gelir.
Bir Ailede İşlev Bozukluğunun Bazı Nedenleri
Artık işlevsiz aile yapısına giren parçaların bir resmine sahip olduğunuza göre, nedenlerini bilmek isteyebilirsiniz. Bunun bir çok nedeni olabilir.
Ebeveynlerinizin, akıl hastalığı, sağlık sorunları veya fiziksel veya sözlü taciz öyküsü olabilir. Belki ebeveynler şiddet dolu bir evde büyüdü ve şimdi kendileri de aynısını yaşatıyorlar.
Bununla birlikte, bazen, işlev bozukluğu öngörülemeyen yaşam zorlukları tarafından yaratılır. Hayal kırıklığı, depresyon ve aile içi istismar vb…
Kimlik kaybı aile dinamiklerini değiştirir ve daha önce var olmayan bir durum yaygınlaşır. Roller değişir, böylece aile içinde büyük bir tahribat yaratır.
İşlevsiz bir ailede büyümek birçok yara izi bırakabilir. Bu yara izleri şöyledir:
- Davranışsal bozukluklar
- İlişkileri başlatma ve sürdürmede zorluk
- Duyguları iletmede zorluk
- Kendine güvensizlik
- Öz saygı eksikliği
- Kronik kaygı veya depresyon
- Sürekli öz eleştiri
İşlevsiz Bir Ailede Büyüdüyseniz Ne Yapmalısınız?
İşlevsiz bir evde büyüdüyseniz, umutsuzluk hissedebilirsiniz. Dengeli ve üretken bir şekilde yaşamak için yapabileceğiniz birçok şey var.
İşte size yol gösterecek bazı öneriler:
- Biraz terapi alın. İyi bir terapist bu eski, iç yaralara bakmanıza ve onları iyileştirmek için sizinle birlikte çalışmanıza yardımcı olabilir.
- Size ne söylendiğine bakılmaksızın, sevgiye layık olduğunuzu anlayın.
- Duygularınızı ifade etmeyi öğrenin. Onlar içeride.
- Toksik ortamdan mümkün olduğunca uzak durun.
- Yaşadığınız döngüyü tekrarlamayı bırakın. Yeni bir normal bulmak gerekir.
- Geçmişinizin sizi tanımlamadığını anlayın. Bir yetişkin olarak farklı seçimler yapabilirsiniz.
- Geçmişinizi suçlamayı bırakın. İşleri farklı yapın; ilerlemenin en iyi yolu bu.
- Oynadığınız rollerden vazgeçin. Hangi rolü oynadın? Sizin için uygun bir şey mi? Ya da atmanız gereken bir şey mi?
- Kendinize izin vermediğiniz sürece artık mağdur değilsiniz.
- İnsanları değiştiremeyeceğinizi bilin. Sadece kendinizi değiştirebilirsiniz.
İşlevsiz bir ailede büyümek acımasız olabilir. Birden fazla savaş izi bırakan ve devam eden bir savaş olabilir. Bir yetişkin olarak savaşa devam etmek zorunda değilsiniz. Bitirebilirsiniz. Artık yaşamınızı dikte etmelerine izin vermeyin. Farklı seçimler yapın. Disfonksiyon döngüsü kırılabilir. Yeni ve geliştirilmiş bir döngü oluşturulabilir ve siz de bunu yapabilirsiniz!
