Berrin ÖZ
Kararsızlık tamamen istenmeyen bir özellik gibi görünebilir. Ancak araştırmalar, bunun aslında daha akıllı yargılara yol açabileceğini gösteriyor.
The Good Place adlı TV dizisinde, Chidi Anagonye karakteri, ne yiyeceğine karar vermekten ruh eşine aşkını ilan etmeye kadar en basit kararları bile verememesiyle tanımlanır. Bir seçim yapma fikri bile çoğu zaman ciddi bir mide ağrısına neden olur. Sürekli bir ‘analiz felci’ içinde sıkışıp kaldı.
Chidi ile ahirette karşılaşıyoruz ve onun kararsızlığının ölüm sebebi olduğunu öğreniyoruz. Sokakta durup en iyi arkadaşıyla hangi bara gideceğini durmaksızın düşünürken, yukarıdaki apartmandan bir klima ünitesi kafasına düşerek onu anında öldürür.
“Çöp öğütücüde çatalın çıkardığı sesi biliyor musun? Beynimin her zaman çıkardığı ses bu, ” diyor bir bölümde . Chidi’nin kendi yargılarına olan güvensizliği, kendisini mutsuz etmenin yanı sıra, çevresindeki insanları da çıldırtıyor.
Bu senin abartılı bir versiyonun gibi geliyorsa, o zaman yalnız değilsin: kararsızlık ortak bir özelliktir. Bazı insanlar çok çabuk karar verirken, diğerleri seçenekleri değerlendirmekte zorlanır ve hatta bir seçim yapmaktan hiç kaçınmaya çalışabilir.
Chidi’nin gösterdiği gibi, kararsızlık kaygı gibi sorunlarla ilişkilendirilebilir, ancak son araştırmalar bunun iyi bir yanı da olabileceğini öne sürüyor – bizi doğrulama yanlılığı gibi yaygın bilişsel hatalardan koruyor, böylece kişi sonunda bir yargıya vardığında, genellikle çok çabuk sonuca varanlardan daha akıllıdır. İşin püf noktası, ne zaman bekleyeceğinizi ve sizi geride tutan ataleti ne zaman kıracağınızı öğrenmektir.
iyinin düşmanı
Psikologların kararsızlığı ölçmek için çeşitli araçları vardır. En yaygın anketlerden biri olan Frost Kararsızlık Ölçeği , katılımcılardan bir dizi ifadeyi 1 (kesinlikle katılmıyorum) ila 5 (kesinlikle katılıyorum) arasında derecelendirmelerini ister. İçerirler:
- Karar vermeyi ertelemeye çalışıyorum
- Boş zamanımı planlamakta zorlanıyorum
- Sık sık yanlış seçim yapma konusunda endişelenirim
- Görünüşe göre en önemsiz şeye karar vermek uzun zamanımı alıyor.
Bu ölçeği kullanan psikologlar, kararsızlığın genellikle mükemmeliyetçiliğin bir ürünü olduğunu göstermiştir . Mükemmeliyetçiler, yanlış seçim yapmanın getirebileceği utanç veya pişmanlıktan korkarlar ve bu nedenle doğru şeyi yaptıklarından emin olana kadar karar vermeyi ertelerler. (Ve bazı durumlarda, elbette, bu güven düzeyine asla ulaşamazlar.)
Bunun getirdiği hayal kırıklığı, mutluluğun önünde bir engel olabilir; Genel olarak, Hollanda’daki Erasmus Üniversitesi’nde psikoloji profesörü olan Eric Rassin’in yaptığı bir araştırmaya göre, birisi yukarıdaki ölçekte ne kadar yüksek puan alırsa, yaşam doyumu ölçütlerinde o kadar düşük puan alacaktır. Örneğin, “hayatımın koşulları mükemmel” veya “hayatımı yeniden yaşayabilseydim, neredeyse hiçbir şeyi değiştirmezdim” gibi ifadeleri onaylama olasılıkları daha düşüktür.
