Kafein Bağımlılığı Belirtileri Nedir? Nasıl başa çıkılır? Kafein bağımlılığı, belirli bir süre boyunca kafeinin aşırı ve zararlı kullanımıdır. Kafeinin aşırı tüketimi, sağlığınız, sosyal etkileşimleriniz ve hayatınızın diğer alanları üzerinde olumsuz etkiler yaratır.
Açık olmak gerekirse, kafein birçok olumlu yan etki ile ilişkilendirilmiştir. Araştırmalar, bu bitki kaynaklı uyarıcıyı ruh halinin iyileşmesine, baş ağrılarından kurtulmaya ve felç , parkinson ve alzheimer gibi hastalıkların riskinin azalttığını bulmuşlardır. İnsanları zaman içinde izleyen büyük araştırmalar, kahve içenlerin ölüm riskinin daha düşük olduğunu bile buldu.
Tüm olumlu yanlara karışılık, bazı insanlar aşırı kafein tüketimi nedeniyle olumsuzluklar yaşayabilir. Nadir olmasına rağmen, aşırı dozda kafein alımıyla bir çok vaka meydana gelmiştir.
Kafein Bağımlılığı
Kafein dünya çapında en yaygın kullanılan ilaçtır. Amerika Birleşik Devletleri’nde kahve ve soda en iyi kafein kaynaklarıyken, Afrika ve Asya ülkeleri soda ve çay tüketmeye eğilimlidir. Kafein ayrıca birçok yaygın gıdada (çikolata ile hemen hemen her şeyde) bulunur ve bu da aşırı tüketimini kolaylaştırır.
Kafeinin sorunlu hale gelmesi, onu tüketmeyi bırakamadığınız zamandır. Size zihinsel veya fiziksel olarak zarar verebileceğini bildiğiniz halde, sağlığınız için potansiyel olarak tehlikeli miktarlarda tüketmek tehlikelidir.
Kafein intoksikasyonu, kafein yoksunluğu, kafeine bağlı anksiyete bozukluğu ve kafeine bağlı uyku bozukluğunun tümü buna bağlı hastalıklardır.
Kafein Sağlığınızı Nasıl Olumsuz Etkileyebilir?
Kafeinin vücut üzerinde sağlığınıza potansiyel olarak zararlı olabilecek çeşitli etkileri vardır. Artan kan basıncı ve kalp ritim değişiklikleri ile kafein arasında bağ vardır.
Ayrıca kafein osteoporoz riskini de artırır.
Kafein, yatmadan önceki altı saat içinde tüketilirse uyku kalitenizi bozabilir. Uykusuz olduğunuzda, gün içinde verimli çalışmayı zorlaştırır. Uyku aynı zamanda vücudunuzun kendini yenilediği zamandır, bu da onu toplam sağlık ve hatta bağışıklık fonksiyonu için önemli kılar.
Kafein Bağımlılığı Belirtileri
Kafein bir uyarıcı olduğundan, çok fazla tüketmek beyin ve sinir sisteminin uyarılmasıyla ilişkili bir dizi semptoma neden olabilir. Bu belirtiler şunları içerir:
- Baş dönmesi
- Titrek hissetmek
- Baş ağrısı
- Artan kan basıncı
- Sinirlilik
- Kalp atışı anormallikleri
- Uyku sorunları
Bazı insanlar zihinsel ve/veya fiziksel olarak işlerinde daha iyi performans göstermek için bu maddenin uyarıcı etkilerini kullandıklarından, bu tür bir bağımlılık iş bağımlılığı ile örtüşebilir.
Tüm bağımlılıklarda olduğu gibi, kafeinin zevkli etkileri de bazen diğer sorunları maskeleyebilir. Enerji eksikliği ve depresyon, kafein bağımlılığının altında yatan sorunlar olabilir. İnsanlar uyku bozukluklarını telafi etmek için kafeine güvenebilirler.
Kafein Yoksunluğu
Nasıl çok fazla kafein almak sorun yaratabilirse, aynı şekilde onu aniden hayatınızdan çıkarmak da bazı belirtilere neden olabilir. Bu, çok fazla tüketmenin tersi olan semptomlar üreten kafein yoksunluğuna neden olabilir. Bu etki, özellikle kafein bağımlısı kişilerde daha derin hissedilir.
Kafein yoksunluğu yaşayan insanlar tarafından en sık fark edilen semptom, hafif ila şiddetli arasında değişebilen bir baş ağrısıdır. Diğer belirtiler şunlardır:
- Yorgun veya uykulu hissetmek
- Azaltılmış zihinsel uyanıklık
- Daha yavaş reaksiyon süreleri
- Bellek görevlerinde kötü performans
Bazen, kafeini bırakan insanlar, mide bulantısı ve ruh hali değişiklikleri gibi grip benzeri semptomlar da yaşarlar.
Kafein Bağımlılığı Belirtileri
Kafeinin uyarıcı etkileri bazen diğer bozukluklara benzeyen ve bu nedenle kolayca karıştırılabilen fiziksel semptomlara ve davranışlara neden olabilir. Bu nedenle, herhangi bir durum için değerlendiriliyorsanız, doktorunuza veya ruh sağlığı klinisyenlerinize ne kadar kafein tükettiğinizi bildirmeniz önemlidir.
Örneğin, kafein zehirlenmesi , panik atak gibi anksiyete bozuklukları ile kolaylıkla karıştırılabilen semptomlar üretir. Çok fazla kafein, endişe duygularını yoğunlaştırarak, düşüncelerin hızlanmasına neden olarak, kalp atış hızını artırarak ve rahatlamayı ve kaliteli uykuyu önleyerek bu bozuklukların semptomlarını daha da kötüleştirebilir.
Kafein ile aşırı uyarılmış kişiler de dikkat eksikliği bozuklukları ile uyumlu semptomlar gösterebilirler. Tersine, kafein yoksunluğu duygudurum bozuklukları ile benzer semptomları paylaşır. Kafein yoksunluğu ile karıştırılabilecek diğer sağlık sorunları şunlardır:
- Manik dönemler
- Panik atak
- Yaygın anksiyete bozukluğu
- Uyku bozuklukları
- Migren ve diğer baş ağrıları
- Viral hastalıklar
- Sinüs enfeksiyonları
Ayrıca amfetamin ve kokain gibi diğer maddelerden yoksun kalma belirtileriyle karıştırılabilir. Bunlar gibi uyarıcı ilaçlar genellikle kafein ile kesilir, bu ilaçların geri çekilmesinde kafein yoksunluğu olasılığı giderek artmaktadır.
Bazı bozukluklar kafein kullanımı ile tetiklenir. Bu tür bozuklukların örnekleri arasında kafein kaynaklı anksiyete bozukluğu ve kafein kaynaklı uyku bozukluğu yer alır.
Kafein Bağımlılığı ile Nasıl Başa Çıkılır?
Bağımlılık sadece aşırı kafein kullanımını değil, aynı zamanda yaşayabileceğiniz olumsuz etkilere rağmen yaşamla daha iyi başa çıkmak için bu uyarıcıya güvenmeyi içerir. Bağımlı olup olmadığınızı anlamak için şunları yapmanızda fayda var:
- Aldığınız miktarı değerlendirin . Tipik bir günde ne kadar kafein tükettiğinizi hesaplayın. Gurme espresso, latte ve kapuçino’nun tipik olarak normal damlama veya hazır kahve, soda ve diğer yaygın kafein içeren yiyecek ve içeceklerden daha fazla kafein içerdiğini unutmayın. Bu nedenle, normal alımınızı belirlerken bu dikkate alınmalıdır.
- Nasıl hissettiğinize dikkat edin . Kafein tükettikten sonra yaşadığınız yan etkileri not edin. Ayrıca, normal alımınızı azaltırsanız veya kafeini tamamen atlarsanız, hissettiğiniz olumsuz etkileri de not edin. Kullanımından nasıl etkilendiğinize dair daha eksiksiz bir resim için hem zihinsel hem de fiziksel etkilere dikkat edin.
- Kafeinin hayatınızın tüm alanlarını nasıl etkilediğini düşünün . Kafein alışkanlığınızı ve bir bütün olarak hayatınızı nasıl etkilediğini düşünün. Örneğin sabah kahvenizi almazsanız ilişkileriniz zarar görür mü? Kafein alımınız iş kaygınıza katkıda bulunabilir mi?
Kafein Bağımlılığı Belirtileri
Kafeine (veya kafein eksikliğine) verdiğiniz yanıtların sizi herhangi bir şekilde olumsuz etkilediğini düşünüyorsanız, sağlık uzmanınızla konuşun. Benzer şekilde, kalp hastalığı gibi kafein kullanımından etkilenebilecek başka bir sağlık durumunuz varsa veya hamileyseniz veya emziriyorsanız bile seçenekleri hemen doktorunuzla görüşün.
Bağımlılığın kısır döngüsü, genellikle diğer bağımlılık yapan maddelerde olduğu gibi kafein için de aynıdır. Kafeinin etkileri azalmaya başladığında, enerjinizde bir düşüş hissedebilir ve başka bir destek olmadan devam edemeyeceğinizi hissedebilirsiniz. Doktorunuz, pes etmeden bunu aşmanın yollarını bulmanıza yardımcı olabilir.
Çoğu insan için kafein alımını aniden değil, kademeli olarak azaltmak daha sağlıklı bir yoldur.
Kafein bağımlılığı genellikle şeker bağımlılığı gibi diğer davranışsal bağımlılıklarla örtüşür. Bu nedenle, kafein alımınızı değerlendirmenin, ele alınması gereken diğer davranışları da belirlediğini görebilirsiniz.
Kafein alımınızı aniden kesmek yerine, düzenli alımınızı iki haftada bir yaklaşık %10 oranında azaltmayı deneyin. Bunu yapmanın bir yolu, kafeinli içeceklerinizi kafeinsiz bir versiyonla seyrelterek gücünü azaltmaktır.
Kafein bağımlılığı o kadar yaygındır ki çoğu zaman farkına bile varmayız. Ancak, üzerinizdeki olumsuz etkileri azaltmak için kafeini büyük ölçüde azaltabildiğiniz veya bırakabildiğiniz zaman, kendi doğal enerjinizle tekrar temasa geçmeyi ve gece çöktüğünde rahatlama yeteneğine sahip olmayı daha kolay görebilirsiniz.
Bknz: Kafein Hafızayı Artırır mı?